| 
 
BERKLEY
 
Behey
 Berkley!
 Behey on sekizinci asrın filozof peskoposu.
 Felsefenden tüten günlük kokusu
                        
başımızı döndürmek içindir.
                        
Hayat kavgasında bizi
                        
dizüstü süründürmek içindir.
 
Behey Allahın
                
Cebrail şeklindeki Ezraili,
 Behey on sekizinci asrın en filozof katili!
 Hâlâ geziyor İskoçya köylerinde
                      
adımlarının sesi.
 Hâlâ uluyor adımlarının sesine
                       
tüyleri kanlı bir köpek.
 Hâlâ
      her gece titreyerek
                     
görüyor gölgeni İskoçya köylüleri
                                                                        
evlerinin
                                                                            
camlarında!
 Hâlâ
      kanlı beş parmağının izi var
            
o beyaz buzlu camlar gibi şimal akşamlarında!
 Behey
 Berkley!
 Behey meyhane kızlarının kara cübbeli kavalyesi,
                                        
Kıralın şövalyesi,
                                        
sermayenin altın sesi,
                                        
ve Allahın peskoposu!
                            
Felsefenden tüten günlük kokusu
                                        
başımızı döndürmek içindir.
                            
Hayat kavgasında bizi
                                        
dizüstü süründürmek içindir!
 Her kelimen
                 
kelepçelerken
                                       
bileklerimizi,
 kıvrılan
            bir
yılan
                
gibi satırların
                            
sokmak istiyor yüreklerimizi.
 Beli hançerli bir İsaya benziyor resmin.
 Sivriliyor kitaplarından ismin
                                  
sivri yosunlu ucundan
                                                        
kızıl kan
                                                          
damlıyan
                                                               
yeşil bir diş gibi.
 Her kitabın
            
diz çökmüş önünde Rabbın
                             
kara kuşaklı bir keşiş gibi..
 Sen bu kıyafetle mi bizi kandıracaktın,
                                              
inandıracaktın?
 Biz İsanın vuslatını bekleyen
                                   
bir rahibe değiliz ki!
 Behey
 Berkley!
 Behey tilkilerin şahı tilki!
 Çalarken satırların zafer düdüğü,
 küçük bir taş parçasının en küçüğü
       imparatorların imparatoru gibi çıkınca
karşısına,
       hemen anlaşmak için
                           
bir kapı açıyorsun,
       binip Allahının sırtına
                              
soldan geri kaçıyorsun!
       Kaçma dur!
       Her yol Romaya gider,
                 
— bu belki doğrudur —
       fakat
              
fikri evvel gören her felsefenin
                      
safsata iklimidir yelken açtığı yer!
       Bu bir hakikat
                  
— hem de mutlak cinsinden — !
 İşte sen
       işte senin felsefen:
 Sen o sarı kırmızı rengini gördüğün
                    
cilâlı derisine parmaklarını sürdüğün
                              
parlak
                                  
yuvarlak
                                          
elmaya:
                                              
«Fikirlerin bir
                                                         
terkibidir,»
                                                                      
diyorsun!
 Dışımızda bize bağlanmadan
                                
var olan
                                       
varlığı
                                             
inkâr ediyorsun!
 Şu mavi deniz
      şu mavi denizde yüzen beyaz yelkenli gemi,
 kendi kendinden aldığın fikirlerdir, öyle mi?
 Mademki kendi fikrindir yüzen gemi,
 mademki kendi fikrindir umman,
 ne zaman var,
              
ne mekân!
 Ne senin haricinde bir vücut
                      
ne senden evvel kimse mevcut,
                              
ne senden sonra kâinat baki
 bir sen
       bir de Allah hakikî.
 Lâkin ey kara meyhanelerin sarhoş papazı!
 Senin dışında değil miydi
 kıllı kollarında kıvranan meyhanecinin kızı?
 Yoksa kendi altında sen
                      
kendinle mi yattın?
 Diyelim ki senden evvel baban yok
                                       
İsa gibi.
 Yine fakat bacakları arasından çıktığın
                                 
Meryem gibi bir anan da mı yok!
 Diyelim ki yapyalnızsın
                        
Turu Sinada Musa gibi,
 ne yazık! Tevratını okuyan da mı yok!
 Çok yalan söylemişsin çok.
 Sen emin ol ki Berkley
         — olmasan da zarar yok
—
                
bu şi're benzer yazıda hissene düşen şey:
                                
biraz alay
                                      
biraz şaka
                                              
ve birkaç tokat
                                                  
— eldivensiz cinsinden —
 Neyleyim?
         Neş'e kavganın musikisidir.
 Kavgada kuvvetini kaybetmiş gibidir biraz
                               
neş'enin çelik ahengini duymayan adam;
 neş'e ... iyi şeydir vesselam,
                                         
— baş döndürmezse eğer —
 ve işte bizimkiler
                     
güldüler mi,
                                    
ağız dolusu gülüyorlar.
 Kabahat onların kuvvetinde:
                                           
yoksa ne sende
                                                                 
ne de bende!
 Dinle Berkley!
 — dinlemesen de olur —
 Biz dinleyelim:
 Beynimiz bal yoğuran
                          
bir kovan.
 Ona balı dolduran
                         
arıdır hayat.
 Aldığımız hislerin
                            
sonsuz derin
                                      
pınarıdır kâinat!
 Kâinat geniş
                   
kâinat derin
                         
kâinat uçsuz bucaksız!
 Biz onun parçaları,
       biz ondan doğan bir sürü bacaksız!
 Biz o bacaksızların
     — anasını inkâr etmeyen cinsi —
 Çünkü biz
      emredenlere emir verenlerden değiliz!
 Bağlıyız toprağa
                
kalın halatlar gibi kollarımızla!
 Çelik dişleri şimşekli çarklılar
           koparırken
kara toprağın esrarını,
 biz
    seyretmedeyiz
            cihan
içinden cihanların
                                      
doğuşunu;
            kehkeşanların
               
gümüş aydınlığında!
 Görmüşüz,
         görmedeyiz
            
yılların yollarında toprak oluşunu
                                               
kızıl kadife dudaklı kızların!
 Çiziyor hareketi gözlerimize
                              
sonsuz maviliklerde
                                        
kuyrukluyıldızların
                                               
sırma saçlarından kalan izler.
 Her habbe koynunda bir kubbeyi gizler!..
 Şu denizler,
 şu denizlerin üstünde denizler gibi esen,
                           
rüzgârların uğultusu.
 Şu ipi kopmuş
          inci bir gerdanlık
gibi damlayan su,
                               
şu bir damla su,
 uzaklaştıkça, yaklaşılan
                                        
hakikati gizler..
 Her yeni ummanla beraber
                
bir yeni imkân!
 Kâinat geniş
              
kâinat derin
                      
kâinat uçsuz bucaksız!
 Behey!
 Berkley!
 Behey bir karış boyuna bakmadan
                 
Karpatları inkâr eden cüce!
 Ahrete gittiysen eğer
               
oradan bir taç gönder,
 süslemek için Allahının kafasını!
 Fakat buradan
        topla hemen tarağını tasını,
                        
Haraç mezat!
                           
Haraç mezat!
 götür pazara bir pula sat:
 Topraktaki saltanatın
                         
göğe çıkan tahtını!
 Yok üstünde tabiatın
                   
tabiattan gayri kuvvet!..
 Tabiat geniş
                  
tabiat derin
                           
tabiat uçsuz bucaksız!..
 
							
 Nazım HİKMET
  
  |